hammarby (c) GRUUN

Ontdek botanisch Uppsala: in de sporen van Carl Linnaeus in Zweden

Linnaeus moet zowat de bekendste Zweedse wetenschapper zijn. Vandaag zie je de naam van de botanist overal in het land, en met name in de groene stad Uppsala. Waarom Linnaeus voor plantenliefhebbers belangrijk is? Omdat hij de man is die de natuur ordende en onderverdeelde. Tijd om in de voetstappen van de botanist te stappen.

Wie is Carl Linnaeus?

Carl Linnaeus (ook wel Carl von Linné genoemd) is beroemd om zijn werk op het vlak van taxonomie: het identificeren, benoemen en classificeren van organismen. Planten, maar ook dieren, bacteriën en schimmels. Hij ordende als het ware voor het eerst de natuur rondom hem. Voor hij zijn eigen systeem introduceerde, waren namen van planten zo lang dat mensen ze nauwelijks konden uitspreken. Linnaeus gaf ze een wetenschappelijke naam in het Latijn en ordende ze op basis van de stampers en meeldraden in 24 categorieën. Hij drukte dus meer dan wie dan ook zijn stempel op plantkunde.

In de Zweedse stad Uppsala volg je in de sporen van Linnaeus. Met een eigen museum, een zomerhuis, een botanische tuin, een café Carl von Linné en verschillende Linnaeuswandelingen is het dé stad voor wie het werk en leven van de botanist wil ontdekken. Wij reisden naar Zweden en trokken naar drie plekken die je moet gezien hebben.

Het Linnaeus museum en tuin

In het hart van de stad stap je binnen in een oase van groen, de plek waar Linnaeus woonde in de stad. Je kan er zijn 18e- eeuwse huis bezoeken, vandaag het Linnaeusmuseum (Linnémuseet). Dwaal tussen de prachtige handgeschilderde wanden, de houten meubels, langs de gekoesterde herbaria. Aan zijn bureau hier ontving hij zaden uit de hele wereld, schreef hij veel van zijn belangrijke werken en gaf hij privéles in de tuin vlakbij. Deze plek ademt Linnaeus.

linnaeus (c) GRUUN
linnaeus (c) GRUUN
linnaeus (c) GRUUN

In de tuin bij het huis groeien vandaag enkel planten die er ook in de tijd van Linnaeus voorkwamen. Tegelijkertijd was de tuin zoveel meer dan een verzameling planten: Linnaeus hield er ook een collectie inheemse en exotische dieren, een vivarium. Zo had hij papegaaien een aapjes, pauwen en wasberen. Wanneer zijn studenten in het buitenland waren, vroeg hij hen om speciale soorten mee te brengen. Ook vandaag blijft het bijzonder om de tuin te zien, netjes onderverdeeld in categorieën, met fraaie exemplaren van zaden die vanuit de hele wereld naar Zweden werden gebracht.

Spot bij het binnenkomen van de tuin ook het naar hem vernoemde Linnaeusklokje, een laagblijvend plantje met fijne bloemetjes. In België en Nederland komt het bijna niet voor. Linnaeus zelf zal je op schilderijen vaak zien met dit plantje in zijn hand.

linnaeus (c) GRUUN
uppsala (c) GRUUN
uppsala (c) GRUUN

Hammarby: het zomerhuis

Het kleine landgoed Hammarby ligt op een tiental kilometer buiten de stad. De botanist wilde een boerderij op het platteland om de zomers met zijn gezin door te brengen. Hij bracht er later ook zijn collectie onder. Vandaag is de Hammarby van Linnaeus een zeldzaam goed bewaard landhuis met een unieke sfeer. Het rode huis is omgeven door bloeiende tuinen en weidse velden. Rondom ligt een uitgebreid natuurlandschap met bossen, akkers en graasweiden, erkend als cultureel erfgoedreservaat.

hammarby (c) GRUUN
hammarby (c) GRUUN
hammarby (c) GRUUN

Het huis uit 1762 zelf kan je enkel bezoeken tijdens een geleide tour met een gids. Je krijgt er een blik op het huiselijke leven van Linnaeus en zijn familie. Met in zijn slaapkamer de prachtige botanische tekeningen die hij op de muur hing, als een mozaïek van de plantenwereld aan de muur. Op een heuvel ontdek je een klein geel huisje waar hij zijn natuurhistorische verzamelingen bewaarde. Vanop een bankje kijk je hier uit over het zomerhuis en de weidse omgeving.

Botanische tuinen

Je laatste stop in het Zweden van Carl Linnaeus moet wel de botanische tuin zijn. Met een orangerie die ter ere van de wetenschapper werd gebouwd, en de beroemde laurierbomen uit zijn collectie. De botanische tuin van Uppsala bestaat uit een oud deel met baroktuin en een nieuw deel met tropische kassen. Boven alles is het een heerlijke plek om rond de dwalen op een lange zomerdag in Zweden.

botanische tuin uppsala (c) GRUUN
botanische tuin uppsala (c) GRUUN

Binnenkijken in de botanische tuin: hier lees je verder

Botanisch Uppsala verkennen

Het Linnaeusmuseum en tuin kan je vinden in hartje Uppsala. Volg een rondleiding met gids door de tuin en wandel op je eigen tempo door het huis van Linnaeus. Je bezoek plan je best tussen mei en september, dan is het museum en de tuin open voor publiek.

Het zomerhuis Hammarby ligt op een tiental kilometer van de stad. Je kan er makkelijk naartoe met de bus die vertrekt aan het station. Van de bushalte wandel je nog zo’n 2 kilometer tot het zomerhuis. Let op: het huis kan je enkel bezoeken tijdens de rondleiding met gids. Check de website voor de juiste uren van de tours. Open van mei tot september.

De botanische tuin van Uppsala ligt ten westen van het kasteel en kan je makkelijk te voet verkennen. De toegang is gratis, enkel voor de tropische kassen betaal je toegang.

Meer ontdekken

Je kan ook letterlijk in de voetsporen van de botanist wandelen met de Linnaeus Trails (Linnéstigarna). Acht wandelingen die hij zelf uitstippelde om met studenten de flora rondom de stad te verkennen. Let wel op: de routes zijn niet lusvormig, je komt dus niet bij het beginpunt weer uit. Wandel een van de trails (6 – 16 kilometer), bewonder de prachtige planten onderweg en waan je in het kielzog van leermeester Linnaeus. Lees meer