Het Zwarte Goud. Met hoofdletters. Zo kijken tuiniers naar compost. Ik begreep lang niet waarom compost bijna een obsessie was van iedereen met groene vingers. Hele hoofdstukken in tuinboeken zijn gewijd aan dat kringloopverhaal van groenafval. Tot ik een laagje compost gebruikte en zag hoe goed mijn groenten het plots deden.
Een paar jaar geleden kocht ik zelf een compostvat. Als je de ruimte hebt om er eentje te zetten (en ergens achter kan verschuilen, zo mooi zijn ze ook niet!), kan je zelf aan de slag om compost te maken. Hoe je dat doet – en hoe het ook wel eens wil mislukken – leg ik je graag uit.
Compost, wat doet dat eigenlijk?
Ik las in een tuinboek onlangs deze hele mooie omschrijving: compost is geen chemische powershot, wel een permanent gezonde voeding. En dat is het ook. Het is geen wondermiddel, wel een proces waar je gaandeweg de vruchten van plukt. Mooi he?
Zelf compost maken is een makkelijke manier om
- zelf je groenten van extra voeding te voorzien
- makkelijk je groenafval uit keuken en tuin te recycleren
Compostvat, wat?
Compost maken kan je eenvoudigweg door een grote hoop te maken met je groenafval. Je kan ook met hout een grote compostbak maken. Voor wie niet zoveel plaats heeft, is er het compostvat. Een tonnetje vol goed materiaal, zeg maar.
Een compostvat is vaak uit plastic en heeft bovenaan een deksel om de regen tegen te houden. Onderaan is er vaak een schuifje waar je de compost uit kan nemen. Heb je net zoals mij niet zo’n grote tuin, kies dan een bescheiden exemplaar dat je ergens uit het zicht kan zetten, liefst ook in de schaduw.
Vullen van je compostvat
In je compostvat gooi je twee dingen: groen en bruin afval. Dat eerste bevat veel voedingsstoffen en vocht, het tweede zorgt voor structuur. Je hebt beide ingrediënten nodig om tot een goed recept te komen, nietwaar?
In de juiste verhouding krijg je de beste compost. Je wil 2/3 snel verterend groen keuken- en tuinafval, 1/3 hou je voor bruin tuinafval. Het is even zoeken naar de juiste verhouding. Met deze lijst lukt het:
Groen keuken- en tuinafval
- restjes, schillen en bladeren van fruit en groenten
- grasmaaisel
- alle onkruid zonder zaad
Bruin tuinafval
- snoeihout (altijd in fijne stukjes)
- bladeren en planten
- uitgebloeide snijbloemen
- kleine hoeveelheid karton en papier
Wat mag er niet in?
- gekookte etensresten
- brood en aardappelschillen
- onkruid met zaad (dat kan zich makkelijk verder verspreiden)
- citrusvruchten (vaak bespoten om schimmelen tegen te gaan)
Wachten…en dan?
Elke keer je iets toevoegt aan je compostvat, zet je een nieuw verteringsproces in gang. Nieuw materiaal zorgt ervoor dat je composthoop blijft draaien. Er komt warmte vrij en die gaat je groenafval laten verteren.
Is je compostvat vol? Dan komt het omzetten. Je gaat het halfverteerde compostmateriaal nu goed vermengen. Je kan meteen ook zien hoe goed je compost het doet.
- het materiaal is te droog: voeg groen materiaal toe. Wil je snel resultaat, dan kan je ook een emmer water toevoegen om het materiaal meteen natter te maken.
- het materiaal is te nat: voeg meer bruin materiaal toe. Wil je snel resultaat, voeg dan wat proppen krantenpapier toe.
Je eigen compost gebruiken
Heeft het proces z’n werk gedaan? Je compost is klaar wanneer je bijna geen herkenbare stukken meer ziet en er weinig wormen in je compost zitten. Al het materiaal is nu bijna verteerd. Tijd om je compost te gebruiken! Je kan een zeef gebruiken om grote stukjes uit je compost te zeven, maar het hoeft niet.
Maart is het ideale moment om je tuintje van een laag compost te voorzien. Strooi rijkelijk compost op de plaatsen waar je kolen gaat zetten (ongeveer een emmer per vierkante meter is prima).
Voor aardbeien, vrucht- en bladgewassen voorzie je ongeveer een halve emmer per vierkante meter. Peul-, wortel- en knolgewassen hoeven geen extra compost.
Benieuwd wat het extra laagje voeding met je groenten zal doen!
